DERLEME
ASİMETRİK DİMETİLARJİNİN VE KARACİĞER TOKSİSİTESİ İLE İLİŞKİSİ
Muhammed Emin Keleş
ÖZET
Dimetilarjininler, arjininin protein metil transferaz (PRMT) enzimi yoluyla transmetilasyona uğramasıyla oluşur.Metillenmişarjininiseproteolizyoluylaasimetrik dimetilarjinin (ADMA) ve biyolojik olarak aktif olmayan simetrik dimetilarjinin (SDMA)’e dönüşür. ADMA’nın üretim ve atılımında karaciğer ve böbrekler önemli yer tutmaktadır. Dimetilarjinin dimetilaminohidrolaz (DDAH), ADMA’nın metabolizmasından sorumlu esas enzimdir. Bu enzimin esas olarak bulunduğu organ karaciğerdir; ancak böbrekler, beyin, böbreküstü bezleri, pankreas ve testiste de bulunabilmektedir. ADMA, karaciğerde özellikle de DDAH-1 aracılığıyla elimine edilirken, safra ve idrarla da atılabilmektedir. Hepatik disfonksiyonu, son dönem böbrek hastalığı, endotel disfonksiyonu olan ve ateroskleroz riski artmış
olan hastalarda plazma ADMA konsantrasyonunda artış görülmektedir. Artan ADMA düzeylerinin de hepatorenal sendrom (HRS) gelişimine neden olduğu gösterilmiştir. Karaciğer sirozlu hastalarda karaciğerde ADMA birikiminin hasarı artırdığı bildirilmiştir. ADMA, nitrik oksit (NO) sentezinden sorumlu enzim olan nitrik oksit sentaz (NOS)’un direkt inhibitörüdür. NO vasküler tonusun sağlanmasında görev alır. Artan ADMA seviyelerinin neden olduğu NO düzeylerindeki azalma intrahepatik vasküler direnci artırarak sirozda oluşan karaciğer hasarını artırmaktadır. Bu derlemede karaciğer-ADMA ilişkisi, ADMA’nın NO oluşum ve etki mekanizmaları üzerine etkisi, karaciğer hasarında artan ADMA seviyelerinin organ ve sistem düzeyinde etkileri tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Asimetrik dimetilarjinin, nitrik oksit, karaciğer hasarı. Nobel Med 2017; 13(3): 16-21
ASYMMETRIC DIMETHYLARGININE AND ITS ASSOCIATION WITH LIVER TOXICITY
ABSTRACT
Dimethylarginines occur with transmethylation of arginine by the enzyme protein methyl transferase (PRMT). Then, methylated arginine undergoes proteolysis and converts to asymetric dimethylarginine (ADMA) and symmetric dimethylarginine (SDMA) which is not active biologically. Liver and kidney have an important role in the production and excretion of ADMA. Dimethylarginine dimethylaminohydrolase (DDAH) is the main enzyme, responsible for the metabolism of ADMA. Liver is the main organ which the enzyme substantially exists. But the enzyme may also be found in kidney, brain, adrenal glands, pancreas and testis. ADMA is eliminated especially by DDAH-1 in the liver and also excreted by bile and urine. Plasma
ADMA concentration increases in patients with hepatic dysfunction, end-stage renal disease, endothelial dysfunction and increased risk of atherosclerosis. Also increased ADMA levels have been shown to lead to the development of hepatorenal syndrome (HRS). It has been reported that accumulation of ADMA increases the liver damage in patients with cirrhosis. ADMA is the direct inhibitor of nitric oxide synthase (NOS), the enzyme responsible for the synthesis of nitric oxide (NO). NO is involved in maintaining vascular tonus. The reduction in NO levels caused by increased levels of ADMA, increases liver damage in cirrhosis via increasing intrahepatic vascular resistance. In this review; relationship between liver and ADMA, ADMA and its effect on NO formation and action mechanism, effect of increased ADMA levels in liver damage on organs and systems will be discussed.
Keywords: Asymetric dimethylarginine, nitric oxide, liver injury. Nobel Med 2017; 13(3): 16-21
Makalenin PDF formatındaki tam metin versiyonu için buraya tıklayınız.