DERLEME
YAŞLANAN BÖBREK: YAŞLANMA MI, HASTALIK MI?
Meltem Gürsu, Rümeyza Kazancıoğlu, Savaş Öztürk
ÖZET
İnsanlarda yaşam beklentisinin artmasıyla beraber, hekimler daha fazla yaşlı hastayla karşılaşmaktadır. Böbrekler yaşla beraber hem yapısal, hem de fonksiyonel olarak değişirler. Skleroza neden olan arteriollerde hiyalinoz ve arterlerde fibröz intimal kalınlaşma; nefron sayısında azalma; sklerotik glomerül sayısında artma; ilerleyici interstisyel fibroz, renal vasküler dirençte artma; glomerüler filtrasyon hızında azalma; filtrasyon basıncında artma; podosit hasarı; konsantrasyon yeteneği azalması ve hiporeninemik hipoaldosteronizm bu değişiklikler arasındadır. Bu değişikliklerin başlıca klinik yansımaları ise genel olarak azalmış böbrek fonksiyonları, hafif proteinüri ile hafif poliüri, hiponatremi ve hiperkalemi şeklindeki sıvı-elektrolit dengesi bozukluğudur. Yaşla birlikte görülen böbrek fonksiyonlarındaki azalmanın sadece yaşlanma yüzünden mi, yoksa bu popülasyonda sıkça görülen komorbiditeler yüzünden mi olduğu net değildir. Böbrek fonksiyonlarındaki yaşla ilişkili değişikliklerin patogenezi tam olarak aydınlatılamamıştır; ancak genetik faktörler, tekrarlayan akut böbrek hasarı atakları, kan basıncını düşürmeye yönelik agresif yaklaşımlar, ileri glikozilasyon son ürünlerinin birikimi, azalmış PPAR-γ ekspresyonu, artmış endotelin-1 ekspresyonu, azalmış nitrik oksit üretimi ve asimetrik dimetil arginin birikiminin rolü olduğu bildirilmiştir. Mekanizma ne olursa olsun, yaşlı hastaları böbrek fonksiyonlarında zamanla gelişebilecek bu muhtemel değişiklikleri bilerek tedavi etmek çok önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Böbrek, disfonksiyon, yaşlanma. Nobel Med 2013; 9(2): 10-14
AGING KIDNEY: SENESCENCE OR DISEASE?
ABSTRACT
With the increased life expectancy of humans, the physicians are faced to more and more elderly patients. Kidneys change both structurally and functionally with age. Hyalinosis of arterioles and fibrous intimal thickening of the arteries leading to sclerosis, decreased number of nephrons, increased percentage of sclerotic glomeruli, progressive interstitial fibrosis, increased renal vascular resistance, decreased glomerular filtration rate, increased filtration pressure, podocyte damage, decreased concentration ability and hyporeninemic hypoaldosteronism are among these changes. The major clinical reflections of these changes are globally decreased renal function, mild proteinuria, distorted fluid and electrolyte balance with mild polyuria, hyponatremia and hyperkalemia. It is still unclear whether aging alone is responsible for decline in renal function in elderly; or this deterioration is due to comorbidities common in this population. Pathogenesis of aging-related changes in renal function is not fully elucidated; but genetic factors, recurrent attacks of acute kidney injury, aggressive strategies to lower blood pressure, accumulation of advanced glycosylation end products, decreased PPAR-γ expression, increased endothelin-1 expression, reduced nitric oxide generation and accumulation of asymmetric dimethylarginine were reported to have a role in the mechanism. Whatever this mechanism is; it is vital to treat elderly patients with great caution knowing that overtime these possible changes might occur with kidney functions.
Keywords: Kidney, dysfunction, senescence Nobel Med 2013; 9(2): 10-14
Makalenin PDF formatındaki tam metin versiyonu için buraya tıklayınız.